یکی از شایع ترین و بیشترین اتفاقاتی که ممکن است هر فرد در طول زندگی خود حداقل یک بار به آن دچار شود، خونریزی از بینی یا به اصطلاح خون دماغ است. خونریزی از بینی در اثر آسیب عروق خونی (شریان‌ها و وریدها) در بینی. خونریزی بینی ممکن است از نواحی نزدیک سوراخ بینی و یا نواحی عمقی‌تر داخل بینی منشاء بگیرد. این عارضه در همه سنین دیده می‌شود ولی شیوع آن در بزرگسالان دو برابر کودکان است. در این مواقع بهتر است در وهله اول آرامش خود را حفظ کنید و به دقت این نکات را که به خاطر سپرده اید عملی کنید.
علایم شایع خونریزی بینی
- نشت خون از سوراخ بینی. اگر رگ آسیب‌دیده در نزدیک سوراخ بینی باشد، خون دفعی قرمز روشن است. اگر رگ آسیب‌دیده مربوط به مناطق عمقی‌تر داخل حفره بینی باشد خون دفعی ممکن است قرمز روشن یا تیره باشد.
- احساس سبکی سر در اثر خونریزی زیاد از بینی
- تندی ضربان قلب، کوتاهی نفس و رنگ‌پریدگی (تنها در موارد خونریزی زیاد)
- سیاه رنگ شدن مدفوع در اثر خون بلعیده شده
علل
- آسیب به بینی یا پولیپ‌های بینی (حتی آسیب ساده بینی ناشی از پاک کردن بینی)
- عفونت بینی یا سینوس‌ها
- وجود جسم خارجی در بینی
- تب مالت، مالاریا یا حصبه (تیفویید)
- خشکی مخاط بینی به هر علت مثلاً در اثر رطوبت پایین هوا
- آترواسکلروز؛ پرفشاری خون
- افزایش استعداد خونریزی مرتبط باکم خونی آپلاستیک، لوسمی، ترومبوسیتوپنی یا بیماری‌های کبد.
عوامل افزایش‌دهنده خطر
- همه علل فهرست شده در بالا
- بیماری هوجکین؛ اسکوروی؛ تب روماتیسمی
- اختلالات خونی، از جمله لوسمی و هموفیلی
- مصرف برخی داروها نظیر داروهای ضد انعقاد، آسپرین یا مصرف بلندمدت قطره‌های بینی
- تماس با محرک‌های شیمیایی
- زندگی در ارتفاعات یا آب و هوای خشک
پیشگیری
- از وارد آمدن آسیب به بینی تا حد امکان جلوگیری نمایید.
- برای درمان علت زمینه‌ای اقدام نمایید.
- در صورت زندگی در ارتفاعات با آب و هوای خشک، مرطوب کردن هوای محل سکونت کمک کننده است.
- از پاک کردن بینی با گوش‌پاک کن یا فین کردن با شدت خودداری کنید.
- در صورت خونریزی مکرر بینی، از مصرف آسپرین خودداری کنید.
عواقب مورد انتظار
علایم با درمان قابل کنترل است. خونریزی شدید مستلزم بستری شدن در بیمارستان بوده و معمولاً از یک اختلال زمینه‌ای نظیر بیماری‌های کبدی، بیماری‌های خونی یا پرفشاری خون ناشی می‌گردد. در این موارد اختلالات زمینه‌ای بیمار نیز باید درمان شوند.
عوارض احتمالی
خونریزی شدید نیازمند تزریق خون
اصول کلی درمان
مراقبت‌های شخصی توسط خود بیمار:
- بنشینید در حالی که سرتان به جلو خم شده باشد.
- بینی خود را ۵ دقیقه بدون وقفه با انگشتان فشار دهید. در طی این مدت با دهان نفس بکشید.
- اگر خونریزی پس از توقف شدن دوباره عود کرد، این اقدام را تکرار کنید ولی این بار بینی را از هر دو طرف محکم به مدت ۱۰ـ۸ دقیقه فشار دهید. بینی را محکم فشار دهید تا سوراخهای آن مسدود گردد و این فرصت فراهم گردد که خون لخته شده و محل آسیب‌دیدگی رگ مبتلا را مسدود سازد.
- در همین حال می‌توانید از کمپرس سرد استفاده کنید.
- از تخلیه بینی تا ۱۲ ساعت پس از توقف خونریزی خودداری کنید زیرا ممکن است باعث کنده شدن لخته خون شده، خونریزی عود نماید.
- از بلعیدن خون اجتناب کنید زیرا این کارممکن باعث دل‌آشوبه و عق زدن شده و این باعث ورود خون به داخل ریه‌ها گردد.
- برای جلوگیری از عق‌زدن از صحبت کردن اجتناب کنید.
مراقبت‌های طبی:
درمان فوری طبی در صورت ناموفق بودن اقدامات مراقبتی شخصی لازم خواهد بود. قراردادن گاز در داخل بینی به طور فشرده جهت جذب خون‌های دفعی، متوقف شدن دفع قطره قطره خون از بینی و اعمال فشار برروی رگ اسیب دیده. درموارد خونریزی مداوم یا عود کننده ممکن است سوزاندن رگ درگیر لازم باشد.
– جراحی (تنها برای موارد خونریزی شدید) برای بستن شریان مشروب کننده ناحیه خونریزی دهنده
داروها
درمان دارویی برای هرگونه اختلال زمینه‌ای وخیم
فعالیت
به محض بهبود فعالیت‌های طبیعی خود را از سربگیرید.
رژیم غذایی
رژیم خاصی نیاز نیست.
در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمایید
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان دچار خونریزی بینی شده‌اند که با مراقبتی شخص ذکر شده در بالا متوقف نشده است.
– بروز تهوع یا استفراغ پس از خونریزی بینی.
– بروز تب ۳/۳۸ درجه سانتیگراد یا بالاتر پس از گذاشتن گاز درون بینی به طور فشرده.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.