مولتیپل میلوما یا میلوم مولتیپل، موضوع این مقاله مجله گل گیس است. معرفی این بیماری، علائم و نشانه های آن، روش های تشخیص، راهکارهای درمان، مرابت های بیمار، روش های جایگزین و مکمل درمان، تغذیه این بیماران و حمایت از آن ها، مورادی است که در این مطلب مورد توجه قرار گرفته است.
مولتیپل میلوما چیست؟
مولتیپل میلوما سرطان پلاسما سل ها (نوعی گلبول سفید خون) می باشد؛ برای شناخت بهتر مولتیپل میلوما لازم است با سلول های خونی طبیعی آشنا شویم.
سلول های خونی طبیعی
همه سلول های خونی از سلول های موجود در مغز استخوان بنام سلول های دودمانی نشات گرفته است. مغز استخوان ماده ای نرم است که در مرکز اغلب استخوان ها قرار گرفته است. سلول های دودمانی انواع مختلف سلول های خونی را تشکیل می دهند و هر کدام عملکرد خاص خودشان را دارند.
- گلبول های سفید به مقابله در برابر عفونت ها کمک می کنند. اشکال مختلف گلبول سفید وجود دارد.
- گلبول های قرمز کار حمل اکسیژن به بافت ها در سراسر بدن را بر عهده دارند.
- پلاکت ها در تشکیل لخته های خون که در کنترل خونریزی نقش دارند، انجام وظیفه می کنند.
پلاسما سل ها گلبول های سفید خونی هستند که آنتی بادی ها را تولید می کنند. آنتی بادی ها قسمتی از سیستم ایمنی بدن بوده و به کمک سایر قسمت هایی سیستم ایمنی، به حفاظت بدن در برابر میکروب ها و سایر عوامل خطرناک کمک می کنند. هر نوع پلاسما سل، آنتی بادی مختلفی تولید می کند.
سلول های میلوما چگونه عمل می کنند
میلوما، همانند سایر سرطان ها از سلول ها شروع می شود. به طور طبیعی، سلول ها رشد کرده و تقسیم می شوند و اشکال جدید سلولی بر اساس نیاز بدن را تشکیل می دهند.
اما زمانی که سلول های رشد کرده پیر می شوند، می میرند و سلول های تازه جای آن ها را می گیرند. در سرطان این روند معکوس می شود. سلول های تازه، زمانی که بدن به آن ها نیاز ندارد، تولید می شوند و سلول های پیر در حالی که بایستی بمیرند، از بین نمی روند. این سلول های اضافی، بافتی را تشکیل می دهند که غده یا تومور نامیده می شود.
میلوما زمانی که پلاسما سل ها غیر طبیعی می شوند، آغاز می شود. این سلول های غیر طبیعی تقسیم شده و همانندهای خود را ایجاد می کنند. سلول های تازه، سریع تر تقسیم شده و سلول های غیر طبیعی بیشتری را تشکیل می دهند. سلول های غیر طبیعی پلاسما سل، سلول های میلوما هستند. سلول های میلوما آنتی بادی هایی بنام پروتئین های M را تولید می کنند. در این هنگام، سلول های میلوما در مغز استخوان تجمع می یابند. آن ها جای سلول های طبیعی را اشغال می کنند. سلول های میلوما همچنین در قسمت جامد استخوان تجمع می کنند.
این مشکل به نام بیماری مولتیپل میلوما نامیده می شود. زیرا اغلب، استخوان ها را درگیر می کند. اگر میلوما تنها یک استخوان را در بر گیرد، این توده منفرد، پلاسما سیتوما نامیده می شود.
مولتیپل میلوما شایع ترین نوع تومور پلاسما سل می باشد. توجه کنید که این مقاله در مورد سایر انواع پلاسما سل ها اطلاعاتی ارائه نمی کند. همچنین بدانید که مولتیپل میلوما سرطان استخوان نیست. گرچه اغلب استخوان ها را تحت تاثیر قرار می دهد. ولی مولتیپل میلوما از سلول های خونی شروع می شود و ممکن است در سلول های استخوانی ادامه یابد. سرطان استخوان بیماری متفاوتی است که از سلول های استخوانی و نه از سلول های خونی آغاز می شود؛ و به روش متفاوتی از مولتیپل میلوما تشخیص داده شده و درمان می گردد.
عوامل خطر ابتلا به سرطان مولتیپل میلوما Multiple myeloma
هنوز علت واقعی بروز مولتیپل میلوما مشخص نیست. پزشکان به ندرت می توانند بیان کنند که چرا بعضی افراد دچار این بیماری می شوند و بعضی دیگر نمی شوند. با این حال می دانیم مولتیپل میلوما بیماری مسری نبوده و افراد از طریق تماس با سایرین، به آن مبتلا نمی شوند.
نتایج بررسی ها نشان دهنده این است که افرادی با عوامل خطر معین، بیشتر از دیگران مستعد ابتلا به میلیوم مولیتپل می باشند. عوامل خطر عواملی هستند که باعث افزایش احتمال توسعه و بروز بیماری می شوند. نتایج مطالعات، عوامل خطر زیر را برای مولتیپل میلوما بیان کرده اند:
- افزایش سن، خطر ابتلا به مولتیپل میلوما را افزایش می دهد. بیشتر افراد با تشخیص مولتیپل میلوما، سن بیشتر از ۶۵ سال دارند. این بیماری در افراد زیر ۴۰ سال، نادر است.
- خطر ابتلا به مولتیپل میلوما در بین آمریکایی ها و آفریقایی تبارها زیاد بوده و در بین آسیایی تبارها کمتر است. علت اختلاف بین گروه های نژادی، شناخته نشده است.
- سابقه شخصی ابتلا به گاما پاتی های مونو نوکلئال دارای اهمیت نامشخص نیز در این زمینه بررسی شده است. گاما پاتی با پلاسما سل های غیر طبیعی که مقدار کمی پروتئین M تولید می کنند، مشخصص شده و یک تومور خوش خیم می باشد. اما باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان های خاص از جمله مولتیپل میلوما می شود.
- تشعشع، حشره کش ها، رنگ موها، ویروس های خاص، چاقی و رژیم غذایی تحت مطالعه هستند؛ اما هنوز مشخص نیست که آیا این عوامل خطر در بروز این بیماری موثر است یا نه.
- محققین اعضا خانواده هایی را که بیشتر از یک نفر مبتلا به مولتیپل میلوما دارند، مطالعه می کنند. با این حال چنین خانواده هایی فوق العاده نادر هستند.
- بیشتر افراد دارای عوامل خطر (سن زیاد، آمریکایی تبارها و آفریقایی تبارها، ابتلا به گاماپاتی مونو نوکلئال) مبتلا به مولتیپل میلوما نمی شوند و از طرف دیگر بیشتر افراد مبتلا به مولتیپل میلوما، هیچ کدام از عوامل خطر شناخته شده را ندارند. به هر حال اگر شما فکر می کنید در خطر هستید باید این مساله را با پزشک خود در میان بگذارید.
شایع ترین علائم و نشانه های سرطان مولتیپل میلوما
- درد استخوانی معمولاً در پشت
- شکستگی استخوان ها معمولاً در ستون فقرات
- احساس ضعف و خستگی زیاد
- عفونت ها و تب های مکرر
- تهوع یا یبوست
- احساس تشنگی شدید
- کاهش وزن
- ادرار فراوان
البته اغلب اوقات این نشانه ها به علت سرطان نیستند. و بسییاری از مشکلات سلامتی می توانند باعث بروز همین علائم شوند. افراد دارای این علائم باید به پزشک مراجعه کنند تا این مشکلات هر چه زودتر تشخیص داده شده و درمان شود.
روش های تشخیص سرطان مولتیپل میلوما
گاهی پزشکان مولتیپل میلوما را بعد از یک آزمایش خون ساده تشخیص می دهند. اما اغلب اوقات پزشکان بعد از تصویربرداری با اشعه ایکس از یک استخوان شکسته، به مولتیپل میلوما مشکوک می شوند. این در حالی است که معمولا بیماران مبتلا به علت وجود سایر علائم، به پزشک مراجعه می کنند.
پزشک برای پی بردن به اینکه این مشکلات ناشی از مولتیپل میلوماست یا مربوط به سایر موارد است؛ درباره تاریخچه پزشکی شخصی و خانوادگی شما سوال خواهد کرد و معاینه بدنی انجام می دهد. علاوه بر این ممکن است پزشک شما برخی از آزمایشات زیر را تجویز کند:
آزمایش های تشخیصی مولتیپل میلوما
آزمایش خون
آزمایشگاه سطح سلول های خونی و سایر زیر مجموعه های آن را کنترل می کند. مولتیپل میلوما باعث افزایش پلاسما سل ها و کلسیم خون می شود. اغلب افراد مبتلا به میلوما کم خونی دارند. همچنین میلوما باعث افزایش سطوح پروتئین های خاص می شود. این آزمایش پروتئین M و بتا ۲ میکروگلوبولین و همچنین سایر پروتئین ها را کنترل می کند.
آزمایش ادرار
آزمایشگاه پروتئین بنس جونز را نیز کنترل می کند که یک شکل از پروتئین M در ادرار است. اگر آزمایشگاه مقدار بالایی از پروتئین بنس جونز را برای اولین بار در ادرار شما پیدا کند؛ پزشک کلیه های شما را مورد بررسی قرار می دهد. پروتئین بنس جونز می تواند کلیه ها را از کار انداخته و به آن ها آسیب بزند.
تصویربرداری با اشعه ایکس
معمولا تصویربرداری استخوان های شکسته و شکننده را برای کنترل کردن وضعیت بیمار، انجام دهید.
بیوپسی
پزشک برای جستجوی سلول های سرطانی اقدام به برداشتن بافت می کند. بیوپسی تنها راه مطمئن برای اطلاع از وجود سلول های میلوما در مغز استخوانن است. پزشک مقداری نمونه مغز استخوان را از استخوان سر ران یا سایر استخوان های بزرگ بر می دارد. بی حسی موضعی به کاهش درد کمک می کند.
آسیب شناس از میکروسکوپ برای کنترل بافت ها از نظر وجود سلول های سرطانی استفاده می کند. پزشک از دو راه برای بدست آوردن مغز استخوان اقدام می کند.
- آسپیراسیون (مکش) مغز استخوان که در آن پزشک از یک سوزن نازک برای برداشتن نمونه از مغز استخوان استفاده می کند.
- بیوپسی مغز استخوان که پزشک یک سوزن کلفت را برای برداشتن تکه کوچکی از استخوان و مغز استخوان به کار می گیرد.
قبل از انجام بیوپسی این سوالات را زا پزشک خود بپرسید:
- بیوپسی چگونه انجام خواهد شد؟
- بیوپسی از چه ناحیه ای انجام خواهد شد؟
- چه مدت زمان طول خواهد کشید؟ آیا هوشیار خواهم بود؟ چه احساسی خواهم داشت؟ آیا سخت خواهد بود؟
- آیا خطراتی وجود دارد؟ آیا احتمال بروز عفونت و خونریزی بعد از انجام این اقدام وجود دارد؟
- چه موقع از نتایج با اطلاع خواهم شد؟ چه کسی به من در مورد نتایج توضیح خواهد داد؟
- اگر سرطان داشته باشم چه کسی درباره مراحل بعدی درمان با من صحبت خواهد کرد؟
تعیین مرحله بیماری سرطان مولتیپل میلوما
در صورتی که بیوپسی نشان دهنده وجود مولتیپل میلوما باشد، پزشک نیاز دارد بداند که بیماری شما در چه مرحله ای است تا بتواند بهترین درمان را برای شما برنامه ریزی و انتخاب کند.
تعیین مرحله بیماری به انجام آزمایشات زیاد احتیاج دارد. شما باید آزمایشات خونی شامل بتاـ۲ـمیکروگلوبولین و سی تی اسکن یا MRI (تصویربرداری مغناطیسی) از استخوان ها را انجام دهید. این بیماری را به مرحله های I و II و III تقسیم می کنند. مرحله شماره بالا به این معنی است که تعداد زیادی از سلول های میلوما در بدن شما وجود دارد. مرحله بیماری نشان می دهد که چگونه سرطان باعث بروز مشکلات در استخوان ها یا کلیه ها می شود.
درمان سرطان مولتیپل میلوما
بسیاری از افراد مبتلا به مولتیپل میلوم می خواهند در تصمیم گیری برای مراقبت های درمانی خود مشارکت فعال داشته باشند. این طبیعی است که شما بخواهید از همه آنچه درباره بیماری و انتخاب های درمانی وجود دارد، مطلع شوید. با این حال شوک و تنش بعد از تشخیص، می تواند فکر کردن در مورد پرسیدن سوالات از پزشک را برای شما مشکل کند. اغلب اوقات تهیه فهرستی از سوالاتی که از پزشک خود خواهید داشت، کمک کننده است.
جهت کمک به یادآوری آنچه پزشک می گوید، می توانید یادداشت برداری کنید، یا با اجزاه پزشک از دستگاه ضبط صوت استفاده کنید. همچنین می توانید در هنگام مراجعه به پزشک از یک نفر از اعضای فامیل یا شاید دوستان خود بخواهید با شما همراه باشد.
نیازی نیست که تمام سوالات خود را در همان جلسه اول بپرسید. شما در فرصت های بعدی از پزشک درباره چیزهایی که برایتان روشن نیست، سوال خواهید کرد. پزشک ممکنن است شما را به یک متخصص دیگر ارجاع دهد و یا شما در مورد ارجاع به متخصص دیگرسوال کنید. افراد متخصصی که مولتیپل میلوما را درمان می کنند شامل انکولوژیست طبی، متخصص رادیوتراپی و هماتولوژیست هستند.
روش های درمانی مولتیپل میلوما
انتخاب درمان بیش از هرچیز به تعیین مرحله بیماری و نشانه های بیماری بستگی دارد. اگر شما میلوم بدون علامت دارید نیاز به درمان سرطان نخواهید داشت. پزشک وضعیت سلامت شما را تحت پیگیری و کنترل قرار داده و در صورت شروع علائم و نشانه های بیماری، اقدام به شروع درمان می کند. اگر شما علائم را داشته باشید احتمالا درمان شما از طریق داروهای ضد سرطان از جمله استروئید ها، خواهد بود. در مواردی پیوند مغز استخوان یا رادیوتراپی قسمتی از برنامه درمانی است. به هر حال پزشک انتخاب های درمانی و نتایج هر کدام را به شما توضیح می دهد.
بیمار و پزشک می توانید در طرح ریزی برنامه درمانی که نیازهای بیمار را برطرف می کند؛ با یکدیگر همکاری کنند. چون ممکن است درمان استاندارد میلوما را کنترل نکند، شما ممکن است با پزشک خود درباره مشارکت در تحقیقات کار آزمایی بالینی صحبت کنید. این تحقیقات، مطالعات تحقیقی درباره روش های جدید درمانی است.
در هر مرحله از بیماری شما ممکن است مراقبت های حمایتی برای کنترل مشکلات سلامتی از جمله عفونت که توسط مولتیپل میلوما ایجاد می شوند، را دریافت کنید.
بهتر است قبل از شروع درمان این سوالات را از پزشک خود بپرسید:
- بیماری در چه مرحله ای است؟
- آیا بیماری کلیه های مرا گرفتار کرده است؟
- درمان انتخابی چیست؟ شما کدام را برای من توصیه می کنید؟ آیا من به بیش از یک بار درمان نیاز خواهم داشت؟
- فواید مورد انتظار هر کدام از درمان ها چیست؟
- خطرات و عوراض احتمالی هر کدام از درمان ها چیست؟
- من چگونه می توانم مراقبت از خود در هنگام درمان انجام دهم؟
- هزینه احتمالی درمان چقدر است؟ آیا بیمه پوشش خواهد داد؟
- چه زمانی به کنترل پی گیری نیاز دارم؟
- کدام کارآزمایی بالینی برای من مناسب است؟
درمان دارویی ضد سرطان مولتیپل میلوما
معمولا درمان مولتیپل میلوما شامل کاربرد داروهای ضد سرطان می باشد. این درمان سیستمیک نامیده می شود. چون وارد گردش خون شده و در سلول های میلومای سرتاسر بدن اثر می گذارند. گروه های مختلف دارویی برای درمان میلوما استفاده می شود و هر کدام با روش های مختلف، سلول های سرطانی را نابود می کنند.
انواع شیمی درمانی شایع شامل: ملفالن، سیکلوفسفاماید، وین کریستین و آدریامایسین است. پردنیزولون، استروئیدی است که اغلب استفاده می شود. البته افراد اغلب ترکیبی از این داروها را دریافت می کنند.
شما می توانید داروها را از طریق خوراکی یا وریدی دریافت کنید. درمان معمولاً در بخش سرپایی بیمارستان یا در مطب پزشک و یا در منزل انجام می گیرد. گاهی بیماران لازم است در طول درمان در بیمارستان بستری شوند.
پیش از آغاز درمان توسط داروهای ضدسرطان می توانید این سوالات را از پزشک خود بپرسید:
- چه دارو یا داروهایی را دریافت خواهم کرد؟
- فواید مورد انتظار درمان چیست؟
- خطرات یا عوارض احتمالی درمان چیست؟ ما در مورد آنها چه کار می توانیم انجام دهیم؟
- آیا اثرات درمان طولانی مدت هستند؟
- درمان چه موقع شروع خواهد شد؟ چه موقع تمام خواهد شد؟
- درمان چگونه بر فعالیت های طبیعی من اثر خواهد کرد؟
درمان مولتیپل میلوما با پیوند مغز استخوان
بعضی از افراد مبتلا به مولتیپل میلوما پیوند مغز استخوان (سلول های دودمانی) می شوند. در پیوند مغز استخوان، بیمار شیمی درمانی با دوزهای بالا و رادیوتراپی و یا هردو را دریافت می کند. دوزهای بالا باعث از بین رفتن هر دو نوع سلول های میلوما و سلول های خونی طبیعی در مغز استخوان می شوند. سپس بیمار سلول دودمانی سالم را از طریق لوله قابل انعطافی که در یک رگ بزرگ در گردن یا ناحیه سینه ثابت می شود، دریافت می کند. سلول های خونی تازه از پیوند سلول دودمانی، توسعه پیدا می کنند. پیوند مغز استخوان در بیمارستان انجام می شود. بعضی بیماران دوبار و یا بیشتر پیوند می شوند. سلول های مغز استخوان از بیمار یا فرد دهنده گرفته می شوند.
انواع پیوند مغز استخوان
پیوند اتولوگ
در این پیوند از سلول های خود بیمار استفاده می شود. سلول ها از خود بیمار برداشته شده و تحت درمان قرار می گیرند؛ تا سلول های میلوما کشته شوند. سلول ها منجمد شده و ذخیره می شوند. بعد از اینکه بیمار درمان دوز بالا را دریافت کرد، سلول های ذخیره شده دوباره ذوب شده و به بیمار برگردانده می شوند.
پیوند آلوژنیک
گاهی اوقات سلول های دودمانی سالم از دهنده سالم در دسترس می باشند. خواهر، برادر و والدین بیمار، دهنده هستند و یا سلول های دودمانی از دهنده غیرخویشاوند گرفته می شود. پزشک آزمایشات خونی زیادی برای اطمینان از سازگار بودن سلول های دهنده و سلول های بیمار به کار می گیرد.
پیوند سینژئیک
در این روش از سلول های دودمانی دو قلوی شناخته شده سالم بیمار استفاده می شود.
پیشنهاد می کنیم قبل از پیوند مغز استخوان این سوالات را از پزشک خود بپرسید:
- مزایا و خطرات مورد انتظار هر کدام از این پیوندها چیست؟
- کدام روش پیوند را دریافت خواهم نمود؟ اگر به دهنده نیاز داشته باشم چگونه دهنده را پیدا خواهم کرد؟
- آیا لازم است در بیمارستان بستری شوم؟ اگر این طور است چه مدت؟ آیا به مراقبت های ویژه احتیاج خواهم داشت؟
- چگونه خواهم فهمید که درمان موثر بوده است؟
- در مورد عوارض جانبی چه کاری انجام خواهم داد؟
- چگونه درمان فعالیت های طبیعی مرا متاثر خواهد نمود؟
- احتمال بهبودی کامل من چقدر است؟
درمان مولتیپل میلوما با رادیوتراپی
رادیوتراپی کاربرد اشعه های با انرژی بالا برای نابودی سلول های میلوما و کمک به کنترل درد است. افراد رادیوتراپی را در بیمارستان یا در کلینیک دریافت می کند.
رادیوتراپی به دو روش به افراد مبتلا به میلوما داده می شود:
رادیوتراپی موضعی
یک دستگاه بزرگ، اشعه را در استخوان یا در قسمتی از بدن که سلول های میلوما در آنجا جمع شده اند، مورد هدف قرار می دهد. این رادیوتراپیی موضعی می باشد، چون بر سلول هایی که در یک ناحیه جمع شده اند اثر می گذارد. این روش درمانی برای بیمارانی موثر است که فقط پلاسموسیتوما دارند. بیماران رادیوتراپی را بر مدت ۴ تا ۵ هفته دریافت می کنند. رادیوتراپی کوتاه مدت در کنترل رشد تومورها در استخوان ها و کمک به کاهش درد به کار گرفته می شود.
رادیوتراپی کل بدن
بعضی بیماران قبل از پیوند مغز استخوان، رادیوتراپی برای کل بدن دریافت می کند. رادیوتراپی ۲ تا ۳ بار در روز در روزهای متوالی داده می شود.
پیشنهاد می کنیم قبل از دریافت رادیوتراپی این سوالات را از پزشک خود بپرسید:
- چرا به این درمان نیاز دارم؟
- خطرات و عوارض جانبی درمان چیست؟ من در مورد آنها چه اقدامی می توانم انجام دهم؟
- آیا تاثیرات طولانی مدت خواهند داشت؟
- درمان چه موقع شروع شده و کی به اتمام می رسد؟
- من در طول رادیوتراپی چه احساسی خواهم داشت؟
- درمان چه اثراتی بر فعالیت های طبیعی من خواهد گذاشت؟
عوارض جانبی درمان سرطان مولتیپل میلوما
چون درمان سرطان اغلب به سلول های سالم آسیب می رساند، بنابراین عوارض و اثرات جانبی ناخواسته شایع می باشند. عوارض جانبی معمولا به نوع و شدت درمان بستگی دارد. عوارض جانبی از فردی به فردی دیگر متفاوت بوده و نیز از یک دوره درمانی تا دوره بعدی متفاوت است. قبل از شروع درمان، تیم مراقبت سلامتی شما، عوارض جانبی ممکن و روش های مراقبت و درمان را به شما توضیح خواهند داد.
عوارض جانبی درمان داروئی ضد سرطان
عوارض جانبی داروهای ضد سرطان معمولا به داروهای خاص و دوز آنها بستگی دارد. داروها بر سلول های سرطانی و سایر سلول های با سرعت تقسیم بالا، اثر می کنند.
- سلول های خونی: وقتی داروها به سلول های خونی سالم شما اثر می گذارند، شما به احتمال زیاد مستعد ابتلا به عفونت یا کبودی، خونریزی آسان، احساس خستگی و ضعف زیاد می شوید.
- سلول های ریشه مو : داروهای ضد سرطان باعث می شوند شما موهای خود را از دست بدهید. موها بعداً رشد خواهند کرد اما ممکن است رنگ و ساختار و بافت مو عوض شود.
- سلول های پوششی مسیر دستگاه گوارش: داروهای ضد سرطان می توانند باعث کاهش اشتها، تهوع و استفراغ، اسهال، یا زخم هایی در دهان و لب بشوند. داروهایی که برای میلوما به کار برده می شود معمولاً باعث ایجاد راش های پوستی، تاول ها، پیچش شکمی، تاری دید، مشکلات ریوی، سردرد، سرگیجه، خواب آلودگی، بی حسی، گزگز در دست ها و پاها و لخته های خونی می شوند. پزشک می تواند راه هایی برای کنترل بسیاری از این عوارض به شما پیشنهاد کند.
عوارض جانبی درمان با پیوند مغز استخوان
افرادی که پیوند شده اند با افزایش خطراتی از جمله عفونت، خونریزی و یا سایر عوارض جانبی روبرو می شوند، زیرا دوزهای بالای شیمی درمانی و یا رادیوتراپی دریافت می کنند. علاوه بر این، بیماری پیوند علیه میزبان، در برخی افراد تحت پیوند مغز استخوان، پیش می آید. در بیماری پیوند علیه میزبان، سلول های دهنده بر علیه بافت های بیمار واکنش نشان می دهند و اغلب اوقات در پوست، کبد و دستگاه گوارش اثر می کنند. این عارضه می تواند خطرناک باشد. همچنین می تواند در همان لحظه پیوند یا حتی سال ها بعد از پیوند اتفاق بیفتد. استروئیدها یا سایر داروها می تواند به درمان یا کنترل این حالت کمک کنند.
عوارض جانبی درمان با رادیوتراپی
عوارض جانبی رادیوتراپی معمولا به دوز رادیوتراپی و قسمتی از بدن که تحت درمان قرار می گیرد، بستگی دارد. برای مثال پوست شما در ناحیه ای که تحت درمان می باشد قرمز، خشک و حساس می شود. معمولا موهای خود را در ناحیه تحت درمان از دست می دهید. در طول رادیوتراپی خیلی خسته می شوید، بخصوص در هفته های بعد از درمان. در این دوره استراحت خیلی مهم است. با این حال معمولا پزشکان توصیه می کنند که بیماران هر چقدر که می توانند فعالیت داشته باشند. در نهایت اگر چه عوارض جانبی رادیوتراپی می تواند دردناک و ناگوار باشد ولی پزشک معمولاً می تواند آنها را تسکین دهد.
مراقبت های حمایتی در طول درمان مولتیپل میلوما
مولتیپل میلوما و درمان آن می تواند منجر به سایر مشکلات سلامتی شود. شما حتما باید مراقبت های حمایتی برای پیشگیری و کنترل این مشکلات و همچنین بهبود بخشیدن به رفاه و آسایش و کیفیت زندگی دریافت کنید.
عفونت: اشخاص مبتلا، خیلی زود به عفونت دچار می شوند. شما باید آنتی بیوتیک ها و سایر داروها را برای کمک به درمان خود دریافت نمائید. مراقبین تیم سلامت، توضیح خواهند داد که باید از حضور در مکان های شلوغ و از تماس افرادی که سرماخوردگی و یا سایر بیماری های واگیردار دارند، دور باشید. اگر عفونتت پیشرفت کند، بسیار جدی می باشد، بنابراین باید سریع درمان شود.
کم خونی: میلوما و درمان آن می تواند باعث کم خونی شود و شما احساس خستگی زیاد کنید. داروها و یا تزریق خون می تواند در حل این مشکل به شما کمک کنند.
درد: مولتیپل میلوما اغلب باعث بروز دردهای استخوانی می شود. مراقبین سلامت می توانند راه هایی برای کاهش و یا تسکین درد به شما پیشنهاد کنند. برای مثالل داروها و رادیوتراپی موضعی می توانند به کنترل درد استخوانی کمک کنند. استفاده از محافظ ها می تواند به کاهش درد در ناحیه گردن یا پشت کمک کند. بعضی افراد بعد از دریافت طب سوزنی و ماساژ، همزمان با سایر روش ها احساس خوبی دارند و درد آنها کاهش می یابد. هم چنین بیماران می توانند تکنیک های آرام سازی را یاد بگیرند، همانند گوش دادن به موزیک آرام. همچنین زمانی که اعصاب کمری تحت فشار باشند، جراحی لازم است.
شکنندگی استخوان ها: سلول های میلوما جای تشکیل سلول های تازه استخوانی را می گیرند و استخوان ها شکننده می شوند. پزشک معمولاً داروهایی برای جلوگیری از شکنندگی استخوان ها و کمک به جلوگیری از عوارض جانبی آن، برای شما تجویز می کند. فعالیت های فیزیکی مثل پیاده روی به قوی شدن استخوان ها کمک می کند.
افزایش کلسیم خون: مولتیپل میلوما باعث می شود که کلسیم از استخوان ها برداشته شده و وارد گردش خون شود. اگر شما افزایش کلسیم خون داشته باشید، هوشیاری خود را از دست خواهید داد و معمولا احساس تهوع و بی قراری و کاهش هوشیاری خواهید کرد. افزایش بیش از حد کلسیم خون باعث خستگی زیاد نیز می شود. همچنین باعث ضعف و کم آبی و تشنگی می شود. نوشیدن مایعات زیاد و دریافت داروهای کاهش دهنده کلسیم خون، می تواند به شما کمک کند.
مشکلات کلیوی: بعضی بیماران مشکلات کلیوی داشته و در صورت شدید شدن مشکلات به دیالیز نیاز خواهند داشت. دیالیز مواد زاید را از خون خارج می کند در بعضیی موارد، اشخاص با مشکلات وخیم کلیوی نیاز به پیوند کلیه خواهند داشت.
آمیلوئیدوز: بعضی از اشخاص مبتلا به میلوما آمیلوئیدوز خواهند داشت. در این حالت پروتئین غیر طبیعی در بافت های بدن تجمع می یابد. تجمع پروتئین می تواند باعث بروز مشکلات زیادی شود که بعضی از آنها خطرناک هستند. برای مثال پروتئین می تواند در قلب تجمع یابد که باعث درد قفسه سینه و متورم شدن پاها می شود.
درمان های مکمل و جایگزین سرطان مولتیپل میلوما
بعضی بیماران مبتلا به سرطان، داروهای جایگزین و مکمل به کار می گیرند؛ تا اضطراب خود را کاهش داده و یا عوارض جانبی و علائم را کاهش دهند.
بهتر است بدانید درمانی که معمولا پزشکی مکمل نامیده می شود زمانی به کار برده می شود که همراه با درمان های استاندارد می باشد. درمانی که پزشکی جایگزین است زمانی به کار می رود که به جای درمان های استاندارد، مورد استفاده قرار می گیرد. طب سوزنی، ماساژ درمانی، فرآورده های گیاهی، ویتامین ها، رژیم های مخصوص، تجسم هدایت شده، پرورش ذهن و راز و نیاز، شکل هایی از درمان های مکمل و جایگزین هستند.
بسیاری از افراد بیان می کنند این دیدگاه ها کمک می کند تا آنها احساس کنند که بهتر شده اند. با این حال بعضی از انواع درمان های مکمل با درمان های استاندارد تداخل دارند. و ترکیب این روش با درمان های استاندارد ممکن است خطرناک و مضر باشد. قبل از امتحان هر نوع روش درمانی مکمل باید در مورد خطرات احتمالی و مضرات آن با پزشک خود مشورت کنید. بعضی از انواع این روش ها گران قیمت بوده و بیمه های هزینه آن را تحت پوشش قرار نمی دهد.
تغذیه در بیماران مبتلا به مولتیپل میلوما
برای اشخاص مبتلا خیلی مهم است که تغذیه خوب داشته و مایعات زیاد بنوشند. خوردن و تغذیه مناسب به این معنی است که فرد کالری کافی برای حفظ وزن مناسب و پروتئین کافی برای حفظ قدرت بدنی بدست می آورد. تغذیه مناسب اغلب به بیماران سرطانی کمک می کند تا احساس خوبی داشته و انرژی زیاد داشته باشند. اما تغذیه خوب اغلب مشکل می باشد. شما ممکن است زمانی که راحت نیستید و یا خسته هستید؛ میل به خوردن نداشته باشید.
معمولا عوارض جانبی درمان (مانند کاهش اشتها، تهوع، استفراغ و یا زخم های دهانی) می توانند مشکل آفرین باشند. بعضی از اشخاص احساس می کنند که غذاها در موقع درمان مزه خوبی ندارند. پزشک و مراقبین سلامت و مسئول تغذیه می توانند روش هایی برای بهتر شدن رژیم غذایی، پیشنهاد کنند.
مراقبت ها و پیگیری های پس از درمان مولتیپل میلوما
مراقبت های پی گیری بعد از درمان، در افراد مبتلا به مولتیپل میلوما بسیار مهم است. پزشک سلامتی بیمار، عود بیماری و یا تغییر در سرطان را تحت پی گیری قرار می دهد. کنترل منظم کمک به اطمینان از این موضوع می کند که هر تغییری در سلامتی شما یادداشت شده و درمان های لازم صورت خواهد گرفت. کنترل منظم می تواند شامل معاینات بدنی، آزمایشات، آسپیراسیون مغز استخوان و عکس برداری با اشعه ایکس باشد. در فاصله بین قرارهای ملاقات تعیین شده با پزشک، اگر هر گونه مشکلی در سلامتی خود داشته باشید باید با پزشک خود تماس بگیرید.
منابع حمایتی
طبیعتا زندگی با یک بیماری جدی مثل میلوم آسان نیست. شما در برخورد با اعضا خانواده و ادامه کار و کنترل کارهای روزمره، مشکل خواهید داشت. نگرانی در مورد درمان ها و کنترل عوارض جانبی، بستری های بیمارستانی، هزینه های درمانی معمولا شایع هستند. پزشکان و پرستاران و یا سایر افراد تیم مراقبت سلامت، می توانند در مورد درمان، کار و یا سایر فعالیت ها به شما پاسخ دهند. زمانی که بخواهید در مورد احساسات یا نگرانی های خود صحبت کنید؛ ملاقات با مدد کاران اجتماعی، مشاورین و افراد مذهبی مفید است.
اغلب مدد کاران، منابع کمک های مالی، حمل و نقل، مراقبت های خانگی و منابع حمایت های عاطفی را پیشنهاد و معرفی می کنند.
گروه های حمایتی نیز در این زمینه کمک کننده می باشند. در این گروه ها بیماران و گاهی خانواده آنها، با سایر بیماران و خانواده های آنها ملاقات می کنند تا در در تجربیات آنها در مورد کنار آمدن با بیماری و عوارض جانبی درمان، سهیم شوند. گروه های حمایتی گاهی حمایت شخصی، تلفنی، یا اینترنتی انجام می دهند. شما می توانید از گروه حمایتی و تیم سلامت خود بخواهید تا در مورد پیدا کردن گروه های حمایتی به شما کمک کنند.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.