وقتی وارد فروشگاهها میشوید با شیشههای بیشمار قرص و داروهای گیاهی روبهرو میشوید که ادعای تفویت سیستمایمنی بدن را دارند، بااینکه بعضی از این داروهای گیاهی بعضی از ترکیبات عملکرد ایمنی را تغییر میدهند، اما هیچ شواهدی وجود ندارد که میتوانند سیستمایمنی بدن را تا جایی تقویت کنند که دربرابر بیماریها و عفونتها مقاومتر شود. نشان دادن اینکه یک گیاه — یا هر ماده دیگر — میتواند سیستم ایمنی را تقویت کند، مسئلهای بسیار پیچیده است. مثلاً دانشمندان نمیدانند که یک گیاه که به نظر میرسد پادتنها را در خون بالا میبرد،میتواند برای ایمنی عمومی بدن مفید باشد یا خیر.
اما این به آن معنا نیست که میتوانیم فواید همه داروهای گیاهی را نادیده بگیریم. سیستم ایمنی بدن هر فرد خاص است. فیزیولوژی بدن هر فرد به مواد فعال به طور متفاوتی واکنش میدهد. بنابراین اگر مادربزرگتان میگوید که سالهاست از یک داروی گیاهی برای بیماری خود استفاده کرده و بسیار برای او خوب بوده است، چه کسی میتواند بگوید که اینطور نبوده است؟
مشکل زمانی ایجاد میشود که دانشمندان تلاش میکنند این داروها را روی تعداد زیادی از افراد آزمایش کنند زیرا ممکن است برای فردی بسیار مفید و برای دیگری بیتاثیر باشد.
دانشمندان تاثیر گیاهان و ویتامینهای مختلفی را بر سیستم ایمنی بررسی کردهاند. قسمت عمدهای از این تحقیقات بر افراد سالخورده، کودکان و یا افرادیکه دچار مشکلات سیستمایمنی هستند مثل بیماران مبتلا به ایدز انجام گرفته است. اما اکثر این تحقیقات ناقص بوده و نیاز به تحقیقات بیشتر دارند و نمیتوان از یافتههای آنها استفاده کرد.
در زیر به برخی از گیاهان افزایش دهنده ایمنی بدن که توجه محققان را به خود جلب کردهاند اشاره میکنیم
آلوئهورا
هنوز هیچ شواهدی وجود ندارد که ثابت کند آلوئهورا میتواند واکنش ایمنی بدن را تعدیل کند. ازآنجا که فرمولاسیونها و ترکیبات متفاوتی در تحقیقات استفاده شده است، مقایسه نتایج آنها بسیار دشوار است. اما شواهدی وجود دارد که نشان میدهد آلوئهورا موضعی در ترکیب با هیدروکوتیزون برای سوختگیها، زخمها، نیش و گزش حشرات و التهابات پوستی مفید است. تحقیقات دریافته است که آلوئهورا بهترین انتخاب برای درمان بافتهای سینه بعد از پرتودرمانی نیست.
غشای گون
محصول گون که از ریشه گیاه گرفته میشود، یک محرک سیستم ایمنی به شمار میرود اما کیفیت تحقیقاتی که خواص محرک ایمنی آن را نشان دهند بسیار ضعیف هستند. از این گذشته، ممکن است خطرناک باشد.
اکیناسه (Echinacea)
از اکیناسه بخاطر توانایی که در جلوگیری یا کاهش شدت سرماخوردگی دارند، بعنوان یک تقویتکننده سیستم ایمنی یاد میشود. اکثر متخصصین مصرف طولانی مدت آن برای جلوگیری از سرماخوردگی را توصیه نمیکنند. گروهی از پزشکان دانشکده پزشکی هاروارد ادعا میکنند که تحقیقات انجامگرفته درمورد اکیناسه بسیار خوب و قوی هستند اما بعضی دیگر از پزشکان باور دارند که تاثیر آن بر سیستم ایمنی هنوز اثبات نشده است.
اکیناسه هم میتواند عوارضجانبی جدی به دنبال داشته باشد. افراد مبتلا به آلرژی بیشتر در معرض واکنش دادن به اکیناسه هستند و مواردی از شوک آنافیلاکتیک هم دیده شده است. مخصوصاً اکیناسه تزریقی موجب واکنشهای بسیار حاد میشود. در یک تحقیق که توسط پزشکان دانشگاه واشنگتن انجام گرفت مشخص شد مه اکیناسه هیچ تاثیری در طول مدت و شدت علائم سرماخوردگی در گروهی از کودکان نداشته است. در یک تحقیق مفصل که در سال ۲۰۰۵ بر روی ۴۳۷ داوطلب انجام گرفت هم مشخص شد که اکیناسه بر میزان ابتلا به عفونتهای سرماخوردگی یا پیشرفت شدت آن تاثیری نداشته است.
سیر
سیر ممکن است در مقابله با عفونتها تواناییهایی داشته باشد. محققان در تستهای آزمایشگاهی مشاهده کردهاند که سیر درمقابل باکتریها، ویروسها و قارچها مبارزه میکند. بااینکه این کاملاً مورد تایید است اما تحقیقات خوبی بر روی انسانها در این زمینه انجام نگرفته است. در یک تحقیق که در سال ۲۰۰۶ انجام گرفت بر روی ارتباط میزان ابتلا به برخی سرطانها و مصرف سیر و پیاز در جنوب اروپا بررسی شد و بین مصرف مداوم سیر و پیاز و پایینتر بودن خطر ابتلا به بعضی سرطانها ارتباطاتی یافت شد. اما تا قبل از اینکه اطلاعات بیشتری در این زمینه پیدا کنیم نمیتوان مصرف سیر را برای درمان یا جلوگیری از عفونتها یا کنترل سرطان توصیه کنیم.
جنسان (Ginseng)
مشخص نیست که ریشه گیاه جنسان موثر است یا خیر اما ادعاهای بسیاری درمورد این گیاه آسیایی وجود دارد که از جمله میتوان به توانایی آن برای تقویت عملکرد سیستم ایمنی بدن اشاره کرد. باوجود یافتههای تحقیقات بسیار اندک در این زمینه، مرکز ملی طب مکمل و جایگزین اعلام میدارد که برای تایید این ادعاها هنوز تعداد تحقیقات انجام گرفته در این زمینه بسیار کم و بی کیفیت است.
ریشه شیرینبیان
ریشه شیرینبیان در پزشکی چینی برای درمان بسیاری از بیماریها استفاده میشده است. تحقیقات مختلفی بر این گیاه در ترکیب با سایر گیاهان انجام گرفته است، به همین دلیل نمیتوان یافتههای آنها را به ریشه شیرینبیان به تنهایی تعمیم داد. بخاطر عوارضجانبی احتمالی مصرف شیرینبیان و دانستههای بسیار محدود درمورد آن برای تقویت عملکرد ایمنی بدن، از مصرف آن باید پرهیز کرد.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.